Yunanistan, Tempi’nin yıldönümünde sokakta: ‘Ya onların kârı ya bizim hayatımız’

“`html

ATİNA – Yunanistan’da 28 Şubat 2023 tarihinde yaşanan ve çoğu öğrenciden oluşan 57 kişinin hayatını kaybettiği Tempi tren kazasının ikinci yıldönümünde, tüm ülkede toplumsal bir duraksama yaşandı; geniş çaplı anma ve protesto etkinlikleri gerçekleştirildi.

Başkent Atina, Selanik ve diğer büyük şehirlerde on binlerce vatandaş sokakları doldurarak özlem ve öfke ile toplandı. Protestolar, kazada yaşamını yitirenlerin anılmasının yanı sıra, bu trajedinin sorumlularının adalet önüne çıkarılması taleplerini de içeriyordu.

Cuma günü gerçekleşen gösteriler, ülke genelinde hemen hemen tüm günlük faaliyetlerin durmasına neden oldu. Toplu taşıma ve özel sektör çalışanları, Tempi kazasının mağdurlarıyla dayanışma içinde toplu grevler düzenledi. Saat 11.00 itibarıyla, Atina ve Selanik başta olmak üzere birçok şehirdeki eylemler sonrasında, iki şehirde de sokak huzursuzlukları yaşandı. Eylemciler ve güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmalar sonucunda, çok sayıda protestocu ve polis yaralandı.

ATİNA’DAKİ PROTESTOLARA 700 BİN KİŞİ KATILDI

Bugün sabah saatlerinde Sintagma Meydanı’nda toplanan kalabalık, başkentin her yanına taştı. Saat 13.00 itibarıyla, Atina’da son 15 yılın en kalabalık etkinliğinin düzenlendiği kaydedildi. Yunanistan basınında yer alan haberlere göre, Yunanistan Polisi (ELAS) bu protestolarda 700 bin kişinin yer aldığını duyurdu.

Protestocular, “Oksijenim Yok”, “Adalet Hemen Şimdi”, “Para Boğazlarına Takılsın” ve “Ya Onların Kârları, Ya Bizim Hayatımız” gibi sloganları içeren pankartlarla yürüyüş yaptılar. Kamu hizmetleri emekçileri, ulaşım, sanayi, mağaza, pazar, ofis ve eczane gibi birçok farklı sektörden çalışanlar, sendikaları ve işçi merkezlerinin kararlarıyla etkinliklere katılım sağladılar. Temel talep, kaza olayının üzerinin kapatılmaması ve sorumluların yargılanmasıydı. Selanik, Patra ve farklı şehirlerde de kalabalıklar, meydanları doldurdu.

YURTDIŞINDA DA PROTESTO ETKİNLİKLERİ DÜZENLENDİ

Tempi tren kazasının yıldönümünde, yalnızca Yunanistan içinde değil, yurtdışındaki birçok şehirde de anma etkinlikleri gerçekleştirilmiştir. Belçika’nın Brüksel’inde Avrupa Parlamentosu önünde, İtalya’nın Roma şehrinde merkez tren istasyonu yakınlarında ve İngiltere’nin Londra’sında anma protestoları yapıldı. Avrupa’nın diğer büyük şehirlerinde de benzer eylemler gerçekleşti.

SOKAK ÇATIŞMALARI YAŞANDI

Atina ve Selanik’teki barışçıl protestolar, zamanla bazı gruplar ile polis arasında ihtilafta dönüştü. Atina’daki Syntagma Meydanı çevresindeki sokaklarda birçok kişi hafif yaralandı. Omonia Meydanı’nda da yaralananların olduğu bilgiler geldi. Çatışmalar, Panepistimiou Caddesi’ndeki Rex Tiyatrosu çevresinde ve Omonia Meydanı’nda devam etti. Birçok kişi, gerginliğin sona ermesini bekleyerek dükkanlara ve binalara sığındı.

Selanik’te tren istasyonu önünde de gerginlik yaşandı. Protestocular, güvenlik güçlerine taş ve diğer nesneler fırlattı; polis ise kimyasal gaz ve ses bombası kullanarak karşılık verdi. Yunan televizyonlarına yansıyan son bilgilerin aktarıldığına göre, çatışmalarda 30’dan fazla kişi yaralandı, bunlar arasında polisler de yer alıyor.

“BAŞBAKAN İSTİFA!”

Atina’daki eylemler sırasında, Başbakan Kiryakos Miçotakis yönetimindeki muhafazakar Yeni Demokrasi hükümetine yönelik istifa çağrıları da dikkati çekti. Göstericiler, “İstifa” sloganları attı. Yaşanan yoğun çatışmaların ardından pek çok gösterici, Syntagma Meydanı’na geri dönerek kazada yaşamını yitirenleri andı ve Prime Minister Miçotakis’e istifa çağrısında bulundu.

Protestocular, iki yıl geçmesine rağmen sorumluların yargılamaya tabi tutulmadığını dile getirerek hükümeti istifaya davet etti. Eylemciler, Sırbistan’daki benzer bir kazanın ardından bir gün içinde sorumluların belirlendiğini; ancak Yunanistan’da iki yıl sonra hâlâ cezasızlık durumu olduğunu vurguladılar.

YENİ RAPOR İHMALLERİ ORTAYA KOYUYOR

Protestolar öncesinde, 27 Şubat Perşembe günü, Ulusal Havacılık ve Demiryolu Kazaları ve Ulaşım Güvenliği Araştırma Kurumu (EODASAAM) tarafından yayımlanan rapor, Tempi kazasının neden olduğu demiryolu sisteminin uzun zamandır kötü durumda olduğunu gözler önüne serdi.

Kurum Başkanı Christos Papadimitriou, raporla ilgili açıklamada bulundu: “Söz konusu rapor, demiryolu sistemindeki kronik ihmal ile OSE’nin (Yunanistan Demiryolları) personel eksikliğinin neden olduğu sorunlara odaklandı. Araştırmanın amacı, trajediden sonra atılması gereken adımların hızlandırılması ve gerekli güvenlik önlemlerinin hayata geçirilmesidir.”

Rapor, Yunanistan’daki demiryolu sektörünün 2009 sonlarında başlayan ve 2010’da zirveye ulaşan ekonomik krizin etkileriyle büyük zorluklarla karşılaştığını belirtti. Bu krizin, altyapının kötü bakımını, kötüleşen hizmet sağlama koşullarını ve personel eksikliğini beraberinde getirdiği ifade edildi. 2023 yılına kadar demiryolu sisteminin bu durumu aşamadığına dikkat çekildi.

KAZA DELİLLERİNİN YOK EDİLDİĞİ İDDİASI

Raporda, kaza yerinin güvenliğinin sağlanmamasının önemli delillerin kaybolmasına yol açtığı belirtiliyor. EODASAAM Demiryolu Kazaları Bölümü Başkanı Asterios Aleksandrou, “Kaza bölgesinin doğru bir haritası oluşturulmadı ve kaçırılan hayati bilgiler oldu” dedi. Kurum yetkilisi Konstantinos Kapetanidis ise “İlk üç gün içinde kanıtlar yok edildi ve bu durum bir daha olmamalı” diyerek önemli bir sorun olduğuna vurgu yaptı.

AİLELER ADALET TALEP EDİYOR

Kazada hayatını kaybedenlerin aileleri, iki yıl geçmesine rağmen adaletin hala sağlanmadığını vurgulayarak tepkilerini ortaya koyuyor. Atina’nın güney kıyısındaki Asklepieio Voula Hastanesi’nde düzenlenen bir anma etkinliğinde aileler, yaşananları “kaza değil, cinayet” olarak nitelendirdiler.

Anastasia Papangeli’nin babası Ilias Papangelis, “Başbakan, eğer örtbas etmiş değilseniz telefonlarınızın gizliliğinin kaldırılmasını talep edin” diyerek “O gece uyumadınız, talimatlar verdiniz. Bu bir cinayettir. Çünkü (olayı) önlemek için hiçbir şey yapılmadı” dedi.

Anastasia’nın annesi Maria Ntolka-Papangeli ise “O gece çocuklarımız bir trende katledildi; modernleştirilmesi gereken bir sistemde parçalandı, yakıldı” diyerek hükümet yetkililerine isyan etti. “Çünkü çok basit bir şekilde, para çoktu. Trenler için nasıl para kalsın? Hiçbir güvenlik sistemi çalışmıyordu” şeklinde konuştu.

Tempi kazasının simgelerinden biri olan Maria Karystianou, “Son iki yıldır, kızımın haksız ölümünden sonra, kendi çocuğuma yardımcı olamadığım suçluluğuyla her gün yüzleşiyorum. Hayatını elinden alan yolsuzluktan kaçınamaz hale geldik. Vatandaşları kurban eden bu durumu, bize hangi Tanrı’nın adına yaptıklarını sormadan geçiştirdiler” dedi.

Ne olmuştu?

28 Şubat 2023 tarihinde Yunanistan’ın Tempi bölgesinde yaşanan tren kazası, ülke tarihinin en büyük demiryolu kazalarından biri olarak kaydedildi. Atina-Selanik güzergahında seyir halindeki iki tren, Larissa yakınlarındaki Tempi Vadisi’nde kafa kafaya çarpıştı. Kazada 57 kişinin hayatını kaybettiği, çoğunluğunun üniversite öğrencisi olduğu belirlendi.

Kaza, bir yolcu ve yük treninin aynı hattan zıt yönlerden ilerleyerek çarpışmasıyla yaşandı. Yapılan soruşturmalar, kazanın asıl nedeninin insana dayalı hatalar ve demiryolu güvenliğindeki büyük eksiklikler olduğunu ortaya koydu. Olay sonrasında, istasyon sorumlusunun da aralarında bulunduğu birçok yetkili gözaltına alındı.

Yaşanan bu trajik olay, Yunanistan demiryollarındaki uzun süredir devam eden sorunları bir kez daha gün yüzüne çıkardı. Ülkede, önemli altyapı yatırımlarının yetersiz olduğu, sinyalizasyon sistemlerinin eksikliği ve personel sıkıntısı gibi sorunların varlığı belirlendi. Bunun yanı sıra, Avrupa Birliği (AB) fonlarıyla finanse edilen modernizasyon projelerinin tamamlanmaması veya gecikmesi de dikkat çekti.

“`